zaterdag 4 november 2017

weg

Pablo is weg. Na weken wachten en wachten en grenzen verleggen en rekken was er opeens op maandag een plek ergens. Dinsdag moest hij gelijk komen. Dus halsoverkop spullen gepakt en kind ingelicht. 
Er was inmiddels een peloton hulpverleners en mensen die er zicht op denken te hebben rond Pablo verzameld. Dat was erg lastig. Dat wij uiteindelijk de opvoeders waren, leek sommigen te ontgaan. De afspraken werden gezellig over ons hoofd heen gemaakt en Pablo boodschapte het een en ander. Dat werkte niet. Zeker omdat ons hoofd al helemaal overliep van zorgen rond Pablo. 

Het peloton was verdeeld over de manier van overplaatsen. En in de verdeeldheid hoor je dan weer net wat meer dan ervoor, maar in het belang van Pablo en van de andere kinderen van ons gezin, hebben we de opdracht uitgevoerd. 

Dat het een rotdag was, mag duidelijk zijn. Pablo klemde zich aan ons vast en was in paniek. Hij wist niets. Dat hij al maanden wachtte, wist hij wel, maar of dat helemaal landt in het hoofd van een tienjarige is maar zeer de vraag. 

Ik ben gaan werken met een enorme kater en had gelukkig een klas die me heeel goed bij de les hield.. Man heeft hem uitgezwaaid. De volgende dag hebben we een kaart gestuurd, zoals beloofd. En nu is hij bijna twee weken weg en hebben we nog niets gehoord. 

Eigenlijk weten we wel zeker dat onthechte Pablo nu helemaal thuis is in het gezinshuis waar hij is geplaatst. Hij zal zich gedragen als een lieve, vrolijke, spontane jongen. Dat houdt hij best even vol. En dat is zo triest, want dat is niet gewoon leven maar overleven en dat is nu juist wat hij te vaak moest doen. Ons is hij vast al bijna vergeten. Zo ging het met al zijn gezinnen. Maar wij hadden zo graag het verschil gemaakt. En dat is niet gelukt. 

Het voelt dubbel. Pablo was hier drie en half jaar. Het laatste jaar was heel zwaar, maar ook met goede momenten. Dat voelt als rouw. Hij hoorde er als middelste kind echt helemaal bij. 
De andere kant is dat het lijkt of er wel vijf kinderen weg zijn in plaats van een. Dat voelt als opluchting. En daar voel je je dan weer schuldig over. 
Sam bloeit helemaal op. Hij begon aardig grenzeloos te worden met als constante aanjager Pablo. Nu deze weg is, is Sam weer gewoon een normaal druk jongetje. 
Daarom hebben we geen spijt over de beslissing. Maar pijn doet het wel om te zien hoe kinderen van tien door het leven moeten. De nieuwe plek is namelijk ook tijdelijk. En eigenlijk schreeuwt hij om intensieve behandeling, maar de wachtlijsten schijnen enorm.  

Ik kreeg er geen verhaaltjes uit even. Niet om de drukte op school of zo, maar om de zwarte kant van pleegzorg die er de laatste weken te veel was. Nu is er weer ruimte aan het komen en gaan we verder. Vol goede moed, want nog vier kinderen die dat verdienen.

vrijdag 3 november 2017

week van de pleegzorg

Ik kreeg een kind te leen en wilde ervoor zorgen. Maar het kind
smeet met bestek, met gore woorden. Het had geen lichaam
dat aan armen was gewend. Ik smeerde brood dat het
niet wilde eten, het huilde ’s nachts.


Ik kreeg een kind te leen. Het was nog niets vergeten. Soms schoot
een visje van een glimlach langs, een flard bestaan dat het
nooit had gekend. Niet echt. Het raakte voorzichtig
gewend, groeide in mijn vreemde kamers.
Zong een liedje. Liep niet weg. 


Ik kreeg een kind te leen en wilde ervoor zorgen. Soms mocht ik
kusjes geven als het pijn had. Meestal niet. Dan zweeg het lang,
alsof het weg was. Soms vroeg het kind waar het zou blijven.
Het schopte ergens tegen, gooide glazen in
of maakte speelgoed stuk. 


Ik kreeg een kind te leen. Het zou me zoveel geven
dat ik bijna omviel. En ik noemde dat: geluk.


Ester Naomi Perquin, Dichter des Vaderlands


maandag 18 september 2017

drukdrukdruk

In de week voor de zomervakantie belt mijn oude werk. Of ik kan komen lesgeven. Er is hoge nood. Het voordeel van het onderwijs is dat diploma's niet verjaren. Elf jaar er tussenuit is geen probleem. 
Ik vertel het man. Zijn baan gaat komend jaar verdwijnen. Dat weten we zeker. Of er ander werk is, weten we nog niet. 
Dus besluit hij in een week dat hij nu zijn ontslag neemt en besluit ik dat ik voor tenminste een jaar vier dagen ga werken. En dat lijkt de meest juiste beslissing op dit moment. 

En dus tik ik al een paar weken geen berichtjes op dit blog, maar bereid weer serieuze lessen voor. En is man niet bijna dag en nacht bezig voor werk maar zorgt voor Daniel, kookt het eten en vangt alles en iedereen op. 

Ik was helemaal vergeten hoe leuk lesgeven is. Elf jaar heb ik met veel plezier mezelf binnen het huis vermaakt. Dat was goed. Het is nog steeds heel belangrijk dat een van ons gewoon thuis is. Maar wat is het weer leuk voor zo'n groep pubers!
Ik was er zo van overtuigd dat ik nooit meer zou werken, dat ik alle papieren en lessen heb weggegooid. Het is een echte nieuwe start. Toch voelt het zo niet. Veel dezelfde collega's en oudleerlingen die collega's zijn geworden.

Het is voor een jaar. Daarna zien we wel verder. Werk is er genoeg. M'n diploma is meer waard dan ik dacht. Het is druk. Uit school zijn er de kinderen. Zij zijn gewend dat ik altijd aanspreekbaar ben. Voorbereiden doe je thuis. Maar om nu te wachten tot iedereen slaapt, is niet haalbaar. 
Dus zoek ik nog naar de balans. Dat gaat vast komen. 

Ondertussen is Yan naar de tweede klas met veel stress en gehum en gescheld en gedoe. Hij is langzaam aan het wennen weer. En is Naomi gestart in de eerste klas. Geen minuut stress. Alles is leuk en prachtig. Zaterdag liet ze haar haar weer vlechten door een Eritrese vriendin. Die kan dat heel goed. Stralend kwam ze terug. Precies wat ze wilde. Stralend gaat ze ook naar school. De vonken spatten eraf, zoveel levenslust en energie. 

En Pablo zit thuis. Hij zou opgenomen worden voor behandeling. We hebben een half jaar gewacht. Nu was er plek, maar blijkt hij niet de juiste persoon voor deze behandeling. Een alternatief is er niet en bij ons is de energie voor hem ook zachtjes aan op. Heel Nederland gebeld, maar nergens plaats. Dus blijft hij nog maar even. Voor de tweede keer van school gestuurd, vult hij zijn dagen op een zorgboerderij. Dit vreet ook energie. Hij is nu bijna tien en heeft nog een hele lange weg te gaan. 

Sam is in groep 3 begonnen. Dat is superleuk, want eindelijk gymt hij in een echte gymzaal. Stilzitten is lastig, maar de stof boeit hem wel. Hij lijkt het wel te redden. 

En Daniel praat al een hele zin mee. Hij groeit hard. Kan boos kijken en plagen en weet heel precies wat hij wil. 

Zo zijn we weer begonnen aan een nieuw schooljaar. Helemaal anders dan verwacht.

zaterdag 19 augustus 2017

adhd

Rachid was zes weken uit beeld. Hij had een vriendin. Na zes weken was ze klaar met hem. Wij kwamen weer in beeld. Of hij mocht komen zaterdag. Natuurlijk mocht dat. Hij had ook nog honderd buxussen en een boom van zijn baas en die ging hij bij ons planten. Elke avond gaat tussen half 10 en 10 uur de telefoon. Rachid, roepen we. En jawel hoor..

Die zaterdag stapt hij met veel bombarie binnen. Heeft een sixpack speciaal bier meegenomen voor mij. Ik lust geen bier, maar deze moet ik echt eens proberen. En een kilo snoep geschept voor de kinderen. Speciaal met banaantjes voor Daniel..
We gaan in de tuin. Rachid is bijna een jaar hovenier en dat wil hij wel even laten zien. Hij pakt een spade en met een razende vaart worden er gaten gegraven voor al die buxussen en die boom en wat nog meer en de heg gesnoeid.
Na het middageten stortregent het nog net niet. Maar we gaan door. Ik doe stug mee, want die krachten van Rachid, daar kunnen we met zijn allen niet aan tippen. 
Aan het eind van die dag staat alles. Wel schots en scheef, het blijft werk van Rachid, maar het staat!! Rachid stapt onder de douche, ik was zijn kleren. Hij schuift weer bij en praat en praat en praat. De helft geloof ik niet. De andere helft ben ik alweer vergeten. Wat ik niet vergeet, is dat hij Yan aan het werk kreeg in de tuin. Dat lukt ons niet... En dat Sam als een hondje achter hem aanliep. De hele dag. 

Volgend weekend komt hij weer. Elke avond tussen half 10 en 10 gaat de telefoon. En jawel, het is alle keren Rachid. Met de meest vage redenen. Want hij gaat weer komen. Nu van vrijdagmorgen tot zondagavond. De groep sluit namelijk. 
Vrijdagmorgen zit hij er weer. Sam en Yan als fans om hem heen. Rachid heeft het programma al klaar. We gaan vissen. En dat doen ze. De hele middag en avond en de volgende dag. 
Rachid belt me weer met regelmaat. Of ik kom kijken en hoe laat we eten en dat ze een schildpad vangen en dat Sam zo'n goede visser is. 
Hij heeft ook een jasje bij zich. Van zijn baas gekregen. Prachtig vlot jasje. Laat hij zien. Zit op een prop in zijn tas. Misschien even ophangen? Ja, dat doet hij. Want hij gaat zondag mee naar de kerk in dat jasje. Nou, dat vind ik heel fijn, dat hij meegaat. 
Zondagmorgen verschijnt hij aan het ontbijt. In het jasje. Het staat hem echt heel goed! In een jaar is hij van beetje mollig kind een gespierde jongeman geworden waar ik naar moet opkijken. Onder het jasje heeft hij een spijkerbroek. 
En ik weet heus wel dat het heel hip is om gaten in een spijkerbroek te hebben, maar deze heeft zoveel gaten dat er meer behaard been te zien is dan spijkerstof. Het geeft me een vage lachkriebel, want dit is zo typisch Rachid... 

We gaan naar de kerk. Met Rachid en Sam en Naomi. Naomi boeit het allemaal niet zo. Wel moet ze even tegen mij iets over die broek kwijt.. Sam zit naast Rachid en is zo intens gelukkig. De hele dienst heeft hij zijn hand in Rachids arm gestoken en Rachid vindt dat wel heel fijn. 
Aan het eind van de dag breng ik hem terug.
Het was een weekend in razende vaart. Rachid is het toppunt van adhd. Overal tref ik sporen van waar hij was en wat hij deed. Maar genoten dat hij heeft!!

De week erna komt hij weer. Op vrijdagavond gaat hij nachtvissen met Yan. Tot 12 uur beding ik en dat is goed. Yan geniet en Rachid geniet. 
De volgende dag presteert Rachid het om in de bosvijver te plonzen. Ik heb niet eerder gehoord van zulke zwempartijen, maar de hengel lag erin en dan trek je gewoon je kleren uit en spring je erin. Er wordt een serie foto's geschoten van Rachid met ontbloot bovenlijf en een karper van 60 cm middenin de vijver. We bekijken de foto's en zuchten maar eens.

En vandaag was hij er weer. Liever kwam hij gisteravond al. Maar hij is zo overweldigend druk en aanwezig en de andere kinderen zijn ook niet heel kalm en rustig. Vandaag nam hij de tuin onder handen. Samen met man. Die zat vanmiddag na te tollen van zoveel kracht en energie. Rachid was alweer aan het vissen. Na het eten vloog hij op stuntstepjes voorbij, samen met Sam. 

Nu is hij weer op de groep. We genieten wel van zijn bezoeken. Hij weet de hele boel hier te motiveren en hij is zo ontwapenend gezellig en druk dat alles wat losser lijkt te komen. 
Volgende week is hij er weer. Hij zit weer helemaal in het systeem. Dat is positief, maar geeft ook veel denkwerk. Want wat is hij beperkt en kwetsbaar. Zijn geld valt door zijn handen. Hij is achttien, maar heeft verantwoordelijkheid als een zesjarige. Over een paar maanden moet hij op zichzelf gaan wonen. Hij heeft al verlenging gekregen. Hij heeft het over een schuur bij zijn baas en mooie plannen. Maar de schuur staat er nog niet en de tijd dringt. Wij vroegen om financieel beheer, daar heeft hij geen zin in. Zelf doen lukt zeker niet.
We denken over een caravan in de tuin, maar weten dat het teveel risico geeft voor de anderen. Het is ingewikkeld. Wij zijn het enige adres waar hij kan komen. Dat moeten we zo houden. Het is zo'n geweldige vent en hij wil zo ontzettend graag, maar hij vraagt zo verschrikkelijk veel energie en geduld...

donderdag 27 juli 2017

uitdagen

Niet eerder hebben we zo'n zeldzaam exemplaar gehad als Sam. Hij leeft onder hoogspanning en beweegt alsof er vier mierennesten in hem wonen. Ondertussen maken zijn hersens overuren en sta ik met open mond het achteraan te kijken.

Vandaag moest Pablo naar de ortho. Sam wilde opeens mee. Dat was prima. Daniel ging ook mee. Het was routine en na een kwartier sta je dan buiten. Maar vandaag niet dus.. Alles zat tegen en we waren er bijna een heel uur.
We waren in een opperbeste stemming. De jongens dan, want in de auto bleek Daniel weer een nieuw woord te kennen. Piemel, riep hij. Heel duidelijk en aan de oogjes te zien wist hij precies dat dit iets stouts was. Beide andere jongens rolden om van het lachen. En dus werd het nog eens gezegd en nog eens...
Het lukte me niet om ze te laten stoppen met lachen. Heb wel duidelijk kunnen maken ondertussen dat dit niet leuk is en dat ik dit echt niet wil!!
In de wachtkamer heb ik het woord overigens niet gehoord.

Sam ging voorbeeldig een Donald Duckje bladeren. Echt toppunt van degelijkheid. Fluisterend gaf hij Daniel antwoord als die, heel hard, iets zei. Na een poosje wilde Sam even naar buiten. Het gebouw huisvest een heel aantal zorgverleners en wij zaten op de eerste verdieping. Sam is verantwoordelijk genoeg om niet weg te lopen en de deur in het zicht te houden.

Vanavond ging ik naar de bibliotheek. Op het nippertje wilde Sam mee. Dat was leuk. Hij kletste gezellig over van alles en nog wat. Het kwam op vanmiddag. Hij had een oud vrouwtje nog gesproken. Ja, toen hij uit de lift kwam, zei ze: "Jongetje, dat moet je nóóóóóiit meer doen!! Hij kan wel vast blijven zitten.' Sam herhaalt het op zo'n manier dat ik het de vrouw gewoon hoor zeggen. Ik schrik ervan. Jij zat in de lift?? Ja, wel tien keer omhoog en omlaag, glimt hij. Dan drukte hij op 1 en dan op 3 en dan weer op 1. Dat hij dat weet!! En dat ik dit niet had bedacht..
Ik noem ook het vastzitten in de lift en hele enge toestanden. Ja, zegt hij geduldig, dat weet ik ook wel, maar het gebeurt bijna nooit, dus daarom geef ik er niet om.
Het oude vrouwtje was overigens 43 volgens Sam en hij wist niet of ik nu ouder was of zij.

In de bibliotheek doet hij een rondje. Ook weer drie verdiepingen. Geen lift te zien gelukkig. Ik hoor steeds zijn slippers flappen. Lopen doet hij niet, hij stunt en springt en draait en doet een nonchalant koprolletje tussendoor. Het ziet er niet uit en het bonkt ook best in de stille bieb.
Buiten gaan we langs de gracht en Sam stunt over hekken en muurtjes en hinkt en stapt en springt en maakt een flikflak, of iets wat er op lijkt. Ik zeg niets. Zie hem al de gracht in plonzen of met opengereten benen liggen..
Natuurlijk gebeurt dat ook bijna nooit en dus nu ook niet.

We rijden naar huis. Ik beloof een ijsje bij de Mac. Dat is leuk.
Hij zwaait naar meisjes onderweg. Knipoogt bij het stoplicht en vertelt me dat hij dat doet. Of ik een straatje om wil rijden, want daar fietsen ook al van die leuke meisjes. De bewuste meisjes zijn een jaar of zestien en allemaal gekleurd. Inderdaad bloedmooie meiden.
Dat vindt Sam ook. Pffttt.. zucht hij, denk je dat ik altijd op jou blijf?? Hij is nog steeds volhardend in zijn verliefdheid naar mij. Ik aarzel en hij vervolgt: er zijn zoooveel mooie meisjes.
Ik weet niets te zeggen. Hij is zes jaar!! Wat krijgen we nog??

Hoe denk je dat ik er uitzie als ik groot ben? Ik kijk verbaasd. Denk je groot en sterk met een sixpack? Hij meent het echt serieus. Ik zeg hem dat ik denk dat hij een verschrikkelijk mooie en sterke jongen wordt en dat al die mooie meisjes allemaal knipoogjes gaan doen naar zo'n mooie, sterke, bruine kerel. Hij lijkt tevreden.

We gaan snel naar de Mac. Ga ik hem uitleggen wat het verschil is tussen een ijsje daar en een ijsje bij de snackbar op het dorp. Lijkt me heel eenvoudig en meer passend bij zijn leeftijd. Hij is zes jaar en gaat straks naar groep 3.

maandag 24 juli 2017

vasthouden

Af en toe check ik zijn facebook. Gewoon om beetje te peilen waar Yan mee bezig is. Hij zou het moeten weten, want het wachtwoord wordt op mijn computer onthouden. 
Vorige week klik ik zonder nadenken een gesprekswolkje aan. Bericht van zijn vader. Dat zijn moeder in het land is. 

Daar moet ik even over nadenken. Zou vader in Vietnam weten dat moeder uit Zwitserland Yan meestal vergeet? Hij hoort in ieder geval nooit van haarzelf dat ze er is. Meestal komen we er via allerlei wegen toch wel achter. Het lijkt me hard voor hem dat het niet het eerste berichtje is wat ze verstuurd bij het passeren van de grens. 
Heel attent en zorgzaam van vader dat hij tipt! Maar ik heb een probleem. Als ik zeg dat ik op zijn facebook aan het snuffelen was, krijg ik geen toegang meer of wordt alles verwijderd. Ik zeg dus niets. Wel vraag ik hem wanneer moeder komt. Ja, ergens in juli. En opeens realiseert hij zich dat het nu juli is. Misschien eens berichtje sturen? adviseer ik. 

Even later komt hij er toch mee. Ze is in de buurt. Voor drie weken. Oke. Wanneer ga je er naar toe? vraag ik. Dat weet hij niet. Er is ook weinig animo lijkt het wel. Na een week kan hij komen. Er is dan direct een familiefeestje. Dus dat spreekt hij af. 

De avond ervoor drentelt hij rond. In onze buurt uit onze buurt. Heel stil zijn heel irritant zijn. Of hij zenuwachtig is? Nee, hoe kom ik erbij?? Dat weet ik ook niet. Rond tien uur verdwijnt hij naar bed. Neemt slaaptabletjes maar zit om elf uur weer beneden. Ik zit er ook nog. Ja, hij heeft honger en was er nu nog macaroni? Dit klinkt wel heel bizar uit de mond van Yan. 
Hij staat bij het gasstel en warmt de macaroni. In zijn ondergoed staat hij daar zo stilletjes en tam dat ik niet goed weet wat ik moet doen. Het liefst zou ik hem heel stijf vasthouden. En misschien wel wiegen tot hij slaapt. Net als vroeger, net als bij elk bezoek. 
Maar dat is nu juist het meest onwenselijke wat er is. En dus omarm ik maar op afstand. Hij gaat aan de keukentafel zitten. Het is heel stil in huis. Iedereen slaapt. Ik ga de vaatwasser uitruimen en loop zo rondjes om hem heen. En praat een beetje over niets en nog meer. Hij antwoordt wat en humt wat en eet nog een extra bord. 

Daarna gaat hij naar bed. En ik ook. Ik doe de lichten uit. Hij draalt in de gang. Normaal vergeet hij elke vorm van 'welterusten'. Nu hoor ik 'hé, dag hé, tot morgen hé'. Ja Yan, welterusten en slaap lekker. 
Nog lang hoor ik hem kuchen en hummen..

Het bezoek is inmiddels weer achter de rug. Van elf uur 's morgens tot half elf 's avonds. Dat is de moeite. Het was wel leuk hoor. Klinkt niet heel enthousiast. Of hij nog met iemand gepraat heeft? Nee, eigenlijk niet. Ja. op het eind nog even met zijn moeder. Ze had nog een telefoon voor hem. Of hij nog een keer gaat deze week? Nee, zegt hij, ik ga volgende week wel naar een vriend en dan kunnen we eventjes langs. 

Het klinkt niet goed. Het lijkt een zware dag geweest. In ieder geval geen warme familiebanden die aangehaald zijn. Misschien wel zo makkelijk. Toch raspt het bij me. Hij wordt volgende maand veertien en het is nu al veertien jaar hetzelfde liedje van er niet bij horen en er toch bij horen en gezien worden of juist helemaal niet. Het lijkt te wennen. Maar dat kan eigenlijk helemaal niet. 

vrijdag 14 juli 2017

vakantie

Vandaag begint de vakantie. Voor Yan al een hele week en elke dag kwam er een bij. De laatste weken waren zwaar en sleepten meer dan de voorgaande. En dan is het opeens toch allemaal voorbij.

Niet iedereen is hier gelukkig mee. De structuur van school geeft veel houvast en die is nu weg. Weken vol lege dagen, dat is niet niks. Vooral Yan heeft het er moeilijk mee. Werken ziet hij niet zitten, maar wat moet je dan wel doen? Niets mag. Je mag niet om tien uur met vrienden op je kamer bulderen van het lachen, je mag niet om half elf 's avonds lekker met je voetbal rondjes drentelen in je kamer, je mag niet de hele dag wifi en bij alles zucht hij. 
En ondertussen vreest hij de vakantieplannen van de huisgenoten. Hij wil niet weg. Word al hysterisch bij de gedachte alleen al.

Naomi neemt vol vuur afscheid van school en valt daarna in een gat. Er is hier echt helemaal niets te doen!! Ze wappert met reclame over schoolspullen maar weet totaal niet wat nu echt nodig en nuttig is. Haar ogen zien verdacht zwart en haar nagels krijgen alle kleuren. Al mopperend doet ze braaf wat ik vraag. Ze ziet nog even haar moeder voor deze naar Frankrijk vertrekt. Krijgt het voor elkaar dat moeder binnen een uur naar me belt en appt en smst of ik alsjeblieft dochter op wil halen. Ze doet te vervelend. Naomi is voor geen rede vatbaar. Alles is de schuld van iedereen. Naar zichzelf kijken zit er niet bij nu. 

Sam wordt helemaal gestoord van weer andere invaljuffen. Volgend jaar in groep 3 komt het goed. Maar zover is het nog niet. Hij vraagt 's middags of hij nog een keer naar school moet. Wil 's morgens eerst uitslapen en weet zeker dat hij op zondag ook weer moet.

Pablo gaat volgend jaar naar een aparte klas. Ook speciaal onderwijs is te ingewikkeld. Dus iets van plus en niet meer dan zes kinderen. Dat ziet hij wel zitten. Alleen lijkt hem het schoolkamp nu door de neus geboord. Ik weet van geen schoolkamp en hij eigenlijk ook niet. Dus krijg ik een hele stroom verwijten over iets waar we allebei het fijne niet van weten. Op de valreep komt er nog een vage belofte van ander kamp andere week en is dat ook weer klaar. 

En voor Daniel begint de stress nu. Want is iedereen thuis, dan gaat hij echt niet slapen na het middageten. Met stijve slaapoogjes probeert hij te onderhandelen en valt uiteindelijk op de bank in slaap.

Toch kwamen we langzaam wel in de stemming. Vorige week hadden Sam en Naomi onverwacht een vrije dag. Dus gingen we naar de markt in Middelburg. Via het Abdijplein kwamen we helemaal in de stemming. Vooral Sam is geboeid door het gebouw, de bomen en de poortjes. We gaan naar binnen naar de binnentuin. Prachtig is het daar en zo middeleeuws mooi dat we ons ver van de gewone dingen wanen. 
De markt is voor lekkere dingen en voor samen uitzoeken en beetje op het gemakje kijken. Alle drie genieten ze ervan op hun eigen manier. 
Ik neem me voor om elke donderdag te gaan. De hele vakantie... Maar dat neem ik me elk jaar voor. Heb in ieder geval Sam beloofd om foto's van hem te maken in dat oude gebouw met die binnentuin. 

Zaterdag was het twijfelachtig weer. Toch maar even naar het strandje. Daar werd het prachtig zonnig met een strak windje en heerlijke golven. Daniel zat verrukt met een emmertje water alleen maar zandsoep te maken. Pablo hielp hem erbij en Sam en ik dobberden in de golven. Heerlijk was het en helemaal vakantie. 

En vanavond was de wind weer net zo strak en het was hoog water. Vroeger kon ik op de gekste tijden Rachid zo gek krijgen om mee te gaan zwemmen. Kou kende hij niet. Nu heeft Sam diploma's en net zoveel waterzin als Rachid. Dus gingen we samen even proberen. Weer hoge golven en lauw water. Er was niemand. Sam glom aan alle kanten. Gaf me een hand en samen keken we naar krabben en grote, blauwe kwallen die in het geultje zwommen. Helemaal vakantie weer. 
Nu zorgen dat we ze vasthouden en herhalen, die vakantiemomenten!

dinsdag 4 juli 2017

gezien worden

Sam heeft schoolreis en een excursie naar de imker. Er mogen moeders mee. Sam wil heel graag dat ik meega. Dat zie ik niet zitten met Daniel. Dat vindt Sam heel erg. Echt verschrikkelijk, want ik ben nog nooit met hem mee geweest. 

Ik geloof dat dat inderdaad klopt. Het eerste uitje in zijn schoolloopbaan was de bruiloft van een juf. Om 1 uur met de bus mee en om 6 uur weer terug. En bij thuiskomst opeens een pleegbroertje erbij. Misschien ligt er ergens een trauma bij Sam te sudderen?

Dus ga ik mee naar de imker. Dat is heel vlakbij en duurt een uur. Daniel kan mooi mee. Sam is intens gelukkig en telt de dagen. 
Achteraf is het alleen maar fijn dat ik er bij was. 
Dan komt de schoolreis. Daar gaan andere moeders mee. Ik breng Sam. Hij vertelt me dat ik steeds moet blijven kijken naar hem. Alleen naar hem!! Tot de bus echt weg is. En met niemand gaan praten ondertussen he?? Ik beloof het. En sta met Daniel wel 20 minuten Sam te hypnotiseren die op de voorste bank van de bus mij net zo strak (en stralend) zit aan te kijken. 

's Middags staan we er weer. En Sam is weer net zo gelukkig ons te zien. Op de terugweg kijkt hij me om de drie seconden stralend gelukkig aan. Hij is zes jaar en op deze dag nog zo'n kleine jongen!

Naomi heeft een uitstapje met de klas op het strandje dichtbij ons huis. Zij mag als enige 's morgens direct naar het strandje en daar de klas opwachten. Dat is een goed idee. Het strandje is rond 9 uur 's morgens leeg en verlaten. Dus fiets ik mee. Natuurlijk met Daniel en met Sam die vol waterpokken zit. 
In alle rust en stilte zoeken we met zijn vieren in het zand en lopen wat rond. We vinden een paar flinke haaientanden en het is heerlijk zo aan het water in de zon. Naomi is gezellig en lief, maar maakt wel even afspraken met me. Streng zegt ze: Zodra de klas er aan komt, gaan jullie direct langs de andere kant weg he? 
Beetje plagen met de meester willen groeten valt niet echt in goede aarde. De afspraak wordt een paar keer herhaald. Dan horen we stemmen achter de duinen en Naomi verandert van gezellige, relaxte zus in strenge puber. Wij bestaan gewoon niet meer voor haar! Dus druipen we af. Sam diep teleurgesteld. Het was zo onverwacht leuk op dat strand en ik stiekem lachend, want wat geweldig dat ze keurig doet wat je van een 12-jarige mag gaan verwachten!
Bovenop de dijk bij de fietsen kijken we nog even. We zien haar druk pratend met klasgenoten in de weer. Zwaaien zit er echt niet in. 

Wat later zit ik 's avonds te puffen in m'n hemd. Naomi kijkt me eens goed aan en vraagt liefjes met een heeel venijnig ondertoontje: Zou je niet eens een jurkje aandoen of zo? Ik rol bijna van de bank. Wat een ontzettende puber!!

Yan is inmiddels bijna 14 maar heeft het liefst dat ik zijn secretaresse en chauffeur blijf. Maar dan wel een onzichtbare, want ook hij is lekker aan het puberen.
Vandaag moest hij naar de ortho. Daarna naar school en dat zag hij helemaal niet zitten. Moest hij met de trein en hoe werkt dat?? Of ik hem niet kon brengen?? Dat was inderdaad mogelijk. Dus reed ik eerst Pablo naar school na zijn therapie en pikte Yan weer op om ook verder te brengen. 
Ik mocht hem aan de achterkant afzetten. Ging hij door de lerareningang. Ik wilde juist die voorkant eens zien en hem daar afzetten. Dat was geen optie. Bij de school wil hij uit de rijdende auto stappen. Hoe sneller ik uit het zicht ben, hoe beter. Ook daar lach ik maar om. Heel normaal allemaal. 

Zo worden ze groter en duwen ons zachtjes weg. Uit het zicht maar wel in de buurt. 

Van de week kregen we het dossier van Yan. Hij is al jaren weg bij jeugdzorg, maar nu is zijn oude voogd ook weg. Zij zorgde voor een compleet dossier. Ik ben bang dat als hij er over tien jaar naar vraagt het al vernietigd zal zijn. 
We hebben een hele dikke tas met papieren over hem. Ik heb er in zitten lezen. Het gaat over een kind wat afstand moest nemen van zijn moeder toen het nog helemaal niet toe was aan afstand nemen. Hij had het niet in de hand en dat heeft veel schade gegeven. Nu lijkt hij het overnieuw te kunnen doen. Deze keer wel in eigen beheer. Hopelijk heelt deze weg die andere moeilijke weg.

donderdag 1 juni 2017

buiten de deur

Als pleegmoeder zit ik aan alle kanten vast. Kom m'n huis uit voor school, voor de boodschappen of voor allerlei afspraken, maar echt buiten de deur, dat zit er gewoon niet in. 

Vorige week dwong de pleegzorg me tot iets verder kijken. Sam heeft na ruim zes jaar nog steeds niet de juiste papieren. Maar drie voogden verder en een paar jaar lijkt het er nu toch van te komen. 
Klein puntje is dat we naar Den Haag moeten. Naar de Poolse ambassade. 

Drie jaar terug waren we daar ook. Samen met zijn broer en pleegmoeder. Toen kregen we een Pools paspoort wat na een jaar ongeldig bleek. 
Nu is er gedegen voorwerk geweest met heel veel mailverkeer en heel veel documenten in drie talen en heel veel wachten wachten en inachtneming van alle Poolse feestdagen en mogen we weer komen. 

Vanuit het boerenland is het een kleine 150 kilometer. Ergens onderweg pikken we de huidige voogd op en weer verder de broer met zijn pleegmoeder. 
Den Haag maakt een verpletterende indruk op Sam. Hij zou in zo'n stad helemaal doordraaien. Het is ook niet niks. Moeten we stoppen omdat er 14 marechaussees op de motor langskomen en daarachter een koets met 6 paarden en lakeien. En nog een koets en weer paarden met lakeien en nog politiemotors en allerlei interessant gedoe op hoeken door motoragenten. 

We stappen uit bij een pleintje met een groot herdenkingsmonument of zoiets. De zon schijnt. De buurt is prachtig met veel villa's, vlaggen en oude bomen. Deze boerin parkeert voor het eerst betaald op kenteken. Dat kennen we hier niet. En Sam vertelt zijn broer dat in dat witte huis Willem-Alexander woont.
Ik voel me heel ver van m'n kneuterige thuis en opeens helemaal uit. Wat een prachtige stad. Wat een prachtige dag! Wat is het lang geleden om door dit soort straten te lopen! 


Sam ziet veel vlaggen. We passeren de ambassade van Italie en Griekenland. Ik probeer Sam het idee van de ambassade uit te leggen. Dat lukt niet helemaal. Sam is ook toe aan wat beweging en duikelt over stangen en bokspringt over paaltjes. 

Sam vindt het super dat hij met zijn broer op pad is. Dat gebeurt te weinig. Het is overigens een halfbroer en dat is goed te merken. De uiterlijke gelijkenis is er wel, maar ik denk dat Sam al het temperament heeft meegekregen. 
Apart idee dat er in Polen nog twee halfbroers zijn die misschien ook veel weg hebben van deze jongens. 

De ambassade is een heel ding. Was het drie jaar terug ook. Ze zijn wel gemoderniseerd. Hingen er drie jaar terug nog allerlei belangrijke statieportretten aan de schrootjes, nu is de muur wit en strak en is er alleen een rek met folders. Ook het loket is niet meer een van je-neus-ertegen-en-hard-schreeuwen. Zelfs de mevrouw heeft haar geblondeerde haren verwisseld in neutraal bruin. 
Sam blijft wel, net als drie jaar terug, een gekleurde vogel tussen al dat bleek en blond.

Het had natuurlijk wel wat voeten in de aarde en het duurde even, maar alles lijkt nu in orde. Binnen vier weken worden de paspoorten opgestuurd. Voor vijf jaar is Sam dan een officiële wereldburger. Zij het wel een Poolse... 
Dus het doel voor de komende vijf jaar is om daar iets Nederlands van te maken. 

We hebben ons uitje weer gehad. Het smaakt naar meer. Prachtige stad, Den Haag..

zaterdag 13 mei 2017

moederdag

Komende zondag hebben we de ingewikkeldste dag van het jaar.
Want wie krijgt het moederdagcadeau?? Moet ik cadeaus regelen? En wat vinden die moeders nu leuk? Ik kom niet verder dan elke keer weer foto's en handafdrukken in verf en zelfgeschreven kaarten en briefjes. 
De dingen die op school worden gemaakt, gaan altijd naar de biologische moeders. Dat vind ik duidelijk. Soms is er een invoelende juf die een dubbel cadeau laat maken. Dat wordt overigens niet altijd gewaardeerd door het kind. Want je knutselt je suf aan zo'n dubbele taak. 

De moeders waarderen het wel dat de dag niet vergeten wordt. Ze verwachten allemaal wat. Ik raak er gestresst van. Van passende cadeaus en de lat voor mezelf veel te hoog leggen. Van flitsende foto's in de juiste kleding op de juiste plaats, maar veel te laat aan begonnen. 
Van kinderen die helemaal geen handjes in verf willen hebben of die veel meer willen dan zo'n keurig afdrukje. 

Yan en Naomi doen niet aan moederdag. Die kan ik afstrepen. Beide moeders wonen te ver en beide tieners voelen zich te oud. En misschien ook wel te weinig gezien door de moeders om er energie in te steken. 
We zijn zelfs zover dat ik er een voorzichtig grapje op kan wagen. Over mijn verwachtingen. Jij bent m'n moeder niet, reageert Yan en hij komt tot de conclusie dat ik niet genoeg doe om een cadeautje te verdienen. Naomi vindt dat ik wel wat doe, maar zij doet ook genoeg. En de manier waarop ze zo samen mij terug plagen, is een enorm moederdagcadeau, want daar heb ik het alleenrecht op. 

Pablo moet wat geven. Schijnt ook wat gemaakt te hebben. En anders sturen we een kaart. Dat is altijd goed. Pablo maakt graag de kleine dingen groot en zal op school vast een groot drama hebben gemaakt van 2 moeders en 1 cadeautje en daarna van al het werk voor 1 kind en 2 cadeautjes...

En Sam maakt altijd 1 cadeautje omdat de andere moeder niet meer te vinden is. Dat ene cadeautje is al drie jaar niet gegeven. Hij neemt het mee uit school. Legt het op zijn kamer. Pakt het zelf alvast uit en weer in en moet het helaas vernietigingen bij het minste wangedrag van mijn kant. Ach ja, wat maakt het ook uit..

Maar nu heeft Sam een cadeau gemaakt!! Glunderend kwam hij de school uit. Met koeienletters stond er IK HOU VAN U en dan m'n naam. zelf overgeschreven van de computer. En hij is voor het eerst zo trots. 's Avonds geeft hij het alvast. Dat is prima. En ik vind het prachtig. Een zelfportret van Sam. Die ga ik ophangen en bewaren. 



En inmiddels zijn we een paar dagen verder. Pablo had inderdaad een kado gemaakt voor zijn eigen moeder. Dat vertelde hij nadrukkelijk.  Hij legde het boven voor het eerstvolgende bezoek. En 's avonds zat hij kwartier boven voor straf. Voor de zoveelste scheldkanonnade. En heeft hij het vakkundig gesloopt. Er is niets meer van te maken. Heel jammer, het was echt leuk gemaakt en met veel zorg. 
Nu zit hij in de stress. Want zijn moeder verwacht wel wat..


woensdag 10 mei 2017

online

Naomi heeft een telefoon. Gekregen van een vriend van haar moeder. Gelukkig is het abonnement stopgezet, want de relatie ging over. Nu moet ze zich behelpen met 2 uur wifi per dag. 
Dat is meer dan genoeg. Was ze ons eigen kind, dan was er nog helemaal geen telefoon geweest. Nu moeten we het doen met wat gebeurt. 

Naomi vindt dansen super. Ze is gezegend met een Afrikaanse lenigheid en soepelheid. Daar hoort dansen bij. Ze zoekt filmpjes en doet ze na. Allemaal vrij onschuldig en wel grappig om te zien. Nu had ze onlangs iets nieuws. Een of andere app waarbij je in niveaus steeds moeilijker kan dansen. Ik zie haar bezig en weer zijn het vrij onschuldige dansen met allerlei acrobatische bewegingen en dat in een rap tempo. Ze is er leuk mee bezig. 

Af en toe scroll ik door de telefoons. Dat weten ze. Doe ik ook niet stiekem, maar gewoon waar ze bij zijn. Als Naomi's telefoon op een avond wel heel veel geluid maakt, pak ik hem en scroll. 
En tot m'n grote schrik zie ik dat die hele leuke, onschuldige dansapp helemaal niet zo leuk is. Een voorbeeld nadoen, betekent ook dat je jezelf moet filmen. Dat filmpje plaats je online en zo kom je in een hoger niveau. De paniek slaat toe. 
Gelukkig begrijpt Naomi mijn zorg. Alle filmpjes verwijdert ze direct en de app verdwijnt ook. Ik probeer uit te leggen waarom ik het niet wil en wat de gevaren zijn. Ook dat begrijpt ze. 

Rachid heeft Instagram en Yan ook. Rachid heeft een eigen leven sinds hij op de groep zit. Dat deelt hij met 600 mensen. En met Yan. Yan heeft nog geen eigen leven maar wel een ziekelijke interesse in Rachids verkeerde leven. We praten en praten en praten en Rachid verwijdert Yan van zijn Instagram. Gelukkig net op tijd. Rachid ruikt het snelle geld en plaatst een foto op Instagram van een mooi gedraaide joint en vijf zakjes wiet. Een bezorgde moeder stuurt hem me door. Ik delegeer het richting groep. Valt niet meer onder mijn verantwoording. 
Gisteren belt Rachid. Hij heeft even een vraagje. Ik krijg een vaag verhaal over stel je voor dat ik een foto met een sigaret en blabla.. Ik kan hem aanvullen, want weet waar het over gaat.  
Ik vertel dat ik die foto doorstuurde. Daar gaat het niet om. Zijn eigen moeder heeft de foto ook gezien en is woedend. Wil hem nooit meer zien! Haalt alle oude koeien uit de sloot en brandt hem helemaal af. Ik probeer hem uit te leggen dat zijn moeder een heleboel geluid maakt misschien, maar dat ze geschrokken is. Dat ze dit absoluut niet wil. Dat ik dacht bij het zien van de foto dat hij dealer is. Dat zij dat misschien ook dacht. En dat we met zijn allen hem niet hebben willen opvoeden om dealer te worden. Oke, zegt ie. Ik kan het niet laten om nog even een moreel praatje eraan vast te knopen over dat wat je laat zien dat je dat ook bent en dat het niet slim is om aan 600 mensen allerlei onzin te laten zien. Dat iedereen iets onthoudt en dat alles samen hij niet zo'n degelijke indruk maakt. 
Hij begrijpt het zo'n beetje. Hoop ik. Het is makkelijk praten als je de verantwoordelijkheid niet meer hebt. Ik probeer zo simpel mogelijk te blijven. Dat ik hem nog altijd prima vindt, maar wat hij doet niet altijd even handig. 

Ik hoor Pablo van de week bellen met zijn moeder. Ze belooft hem een telefoon begrijp ik. Oude van zijn zus. Pablo zit in groep 5. Kunnen we lekker wasseppen, hoor ik hem zeggen. 
Daarna krijg ik moeder. Heel enthousiast over een leuk telefoontje voor Pablo.. Ik denk aan de dansjes en aan alle bewezen handigheden van Pablo als het om uitproberen van apparatuur gaat. En ik verbied het subiet. Hij mag alles van me, maar niet in mijn huis. Mag hij leuk bij zijn moeder op de telefoon. Ik heb genoeg van al die online-toestanden. Pablo mag in groep 8 een telefoon en geen dag eerder.

vrijdag 21 april 2017

grenzeloos

Yan hoort van werk. Yan wil werken. Dat moet nu direct geregeld voor morgen of liever voor vandaag. Ik moet bellen. Hij kan dat niet. 
Ik twijfel over de haalbaardheid en Yans doorzettingsvermogen. Ik krijg een stortvloed verwijten en scheldwoorden en ga aan mezelf twijfelen. Ik onderhandel om tot enige basis voor werk te komen. Yan belooft lang en veel en hard en gemotiveerd te werken. En ik bel. 

Na het telefoontje moet Yan 10 dagen wachten op een uitnodiging. In die 10 dagen vraagt hij elke dag minstens vijf keer of ik al wat heb gehoord. Nee, want dan zeg ik het direct. Maar als je dat nu vergeet?? Dat vergeet ik niet!! Ja dúhhùh, zie ik hem denken. 

Yan mag komen. Hij is verschrikkelijk gestrest. Want misschien is hij niet goed genoeg.. Ik verzeker hem dat hij zeker geschikt zal zijn en geef voorbeelden van zijn geschiktheid ten opzichte van leeftijdgenoten. Hij kijkt me aan en gelooft me niet. 
Na een dag werken, weet hij dat hij het kan. De volgende week mag hij weer. Dus vraagt hij zich elke dag HARDOP en TWINTIG KEER af of hij volgende week nog steeds geschikt zal zijn en of en als en dan.... 

En nu zijn we een paar weken verder en is de drie of vier uur tomaten plukken op zaterdagmorgen een ENORM DING waar hij enorm veel woorden aan verspilt. De hele week staat in het teken van dat werk. Hij kan niets leuk vinden, want hij moet alsmaar aan dat werk denken. Zegtie. En ik vind dit zo ontzettend overtrokken en raar dat ik alle moeite doe om hem logisch te laten nadenken. Ik probeer inzichtelijk te maken dat hij maar 4 uur werkt, maar zeker 40 uur stress heeft daarvoor. 
Ja, dat herkent Yan wel. Daarom wil hij ook stoppen met dat werk. Dat wilde hij na de derde keer al. 

Stoppen zou kunnen, was het niet dat Yan na twee keer een telefoonabonnement heeft af laten sluiten. Door mij op mijn naam uiteraard. Dat moet hij maandelijks betalen en dat zou van zijn zakgeld kunnen, maar dan is het precies op. En de voorwaarde was, dat abonnementen niet van zakgeld maar van werkgeld moeten. 
Bij dat afsluiten heeft hij plechtig beloofd dat hij zeker een half jaar blijft tomaten plukken. Maar beloftes tussen Yan en mij zijn de laatste tijd erg eenzijdig en totaal niet betrouwbaar. 

We hebben een compromis gevonden. Hij moet tien keer werken, dan mag hij stoppen. Ik hoop dat hij na tien keer de smaak te pakken heeft. En ik vind dat hij het wel een beetje moet afmaken waar hij met zoveel kabaal aan begon. We hebben nu zeven keer te pakken. Ik zeg 'we' want ondertussen word ik helemaal gestoord van dat werk. 
Elke dag heeft hij het erover en elke dag dreigt hij met van alles. Van tomaten gooien tot buiten op de stoep wachten tot we hem weer ophalen. 

Afgelopen zaterdag weigerde hij te eten. Hij is wel gaan werken, maar we zitten aan de grens. En over zijn grens. Dit is veel te veel voor hem. Niet fysiek maar wel mentaal. Dus nog drie keer en dan stopt dit project. Die drie keer houd ik vast, mijn grens moet ook enigszins bewaakt worden. 

En om het echt spannend te houden, is er weer een dingetje deze week. Yan heeft familie en daar ontmoette hij een jongen en dat is na een keer zien zijn beste vriend. En daar heeft hij vandaag mee afgesproken. Gelijk uit school komt de jongen hem bij het station ophalen. 
Woensdagavond maakt hij uit het niets een afspraak. Ik moet hem wel ophalen. Daar wil hij het even over hebben. We komen er niet uit. 

Dan gaat de telefoon en moet ik opeens een meisje van anderhalf ophalen. Haar moeder gaat in het ziekenhuis bevallen en ze slaapt een nachtje bij ons. Als ik met haar terugkom, is iedereen in extase. Behalve Yan. Die dreint en dreunt maar door over tijden en afspraken en jij moet en jij zal. 
Ik moet een bedje klaarmaken en iedereen onder de wol krijgen, maar daar is geen begrip voor. Ik vraag hem alsjeblieft alsjeblieft nu even niet te zeuren. IK HEB GEEN TIJD NU!! Hij kijkt me stomverbaasd aan. 
Na een heleboel telefoontjes en appjes en discussie met mij hebben we een afspraak. Hij gaat naar de jongen die ik niet ken en ik haal hem er om negen uur op. Wil hij eerder weg, dan belt hij me. 

Gisteravond komt hij naar me toe. Ik heb nu die jongen aan de lijn en hij zegt dat ik ook mag blijven slapen. Ze hebben een heel groot huis en blabla. Ik zeg nee. Hij druipt af om even later vol vuur de discussie weer in te gaan. Of discussie? Meer een scheldpartij met als hoofdmotief dat ik er aardig mislukt uitzie en niet functioneer en dat ik zijn moeder niet ben natuurlijk en hij zelf beslist. En dat hij zaterdag echt niet gaat werken...

En toch zijn we aan het eind van de avond weer eensgezind. Op een of andere manier heb ik hem toch duidelijk kunnen maken dat je niet bij een eerste keer gelijk blijft slapen. Dat zijn moeder het ook niet goed zou vinden als ik haar zoon bij iemand laat slapen die ik niet ken en waar ik niets over weet dan zijn naam en adres. Dat ergens voor het eerst komen en eten voor Yan al intensief genoeg is. En hij gelooft me. Hij is vrolijk de deur uitgegaan en belooft me te bellen als er wat is. En in dit geval zal hij zeker doen wat hij belooft. 

Yan heeft rond zijn tiende de diagnose hechtingsstoornis gekregen. We dachten dat hij aardig aan het hechten is de laatste jaren. En dat is hij ook. Daar geloven we in. Maar dat de stoornis nog ergens aanwezig is en bij tijden opspeelt dat weten we ook weer heel zeker.


dinsdag 11 april 2017

therapeutisch zand

Begin vorig jaar mijmerden we over een nieuw terras. Een terras wat groot genoeg was voor een hele zomer buitenleven. Voor we goed en wel uitgedacht waren, bestelde man een enorme berg zand voor een enorm terras. Daarna bleek de tijd iets minder dan bedacht en liet het terras nog even wachten. Maar dat zand, dat kon je maar hebben.

In onze tuin vol onkruid, rommel, een paar hutten en een loopgraaf voor tien personen valt zo'n berg zand niet perse uit de toon. Eigenlijk was die hoop zand nou net iets wat ontbrak aan het geluk van de kinderen.
De hoop werd ongeveer bestormd. Elke dag werd de hoop bezet. Van zo'n berg kun je prachtig koprollen of voor de echte atleet een salto of zo snel mogelijk of achterstevoren ondersteboven.\

De berg zat vol konijnenhollen. Heel voorzichtig met een onvoorstelbaar geduld uitgegraven. Auto's ontmoeten elkaar. Verkeersborden kwamen uit de kast en de overvloedige regenval uit de gieter maakte er helemaal een feest van. 
Na het instorten is er een vechtpartijtje. Met de handen of met de mond. Daarna blijk je prachtig te vallen in zand en oefenen ze slidings. 

Toen de temperatuur steeg, werd het een strand. Heerlijk op je badlaken op de zandberg. Beetje duwen en schudden voor een plek op maat. Werd het te warm, dan duik je het zwembad in. Dat daar de bodem ook erg zanderig van werd, geeft natuurlijk niets.

Ben je in een vervelende bui, dan gooi je met zand. Of met oliebollen, gemaakt van zand. Tot dit zo leuk is, dat je met het zand in je oren en haar er heel hard om kan lachen. 

Na vorige zomer is de zandberg geslonken. We hebben een heel groot terras. Ook heel fijn. Iedereen kan zitten met genoeg ruimte om zich heen. Ondertussen kun je er met skeelers of skateboard bij en voorzichtig voetballen is ook mogelijk. Enige nadeel is dat de zandberg meer dan gehalveerd is. 
Gelukkig is een halve berg ook leuk.

Pablo heeft speltherapie. Daar beeldt hij van alles uit wat ergens in zijn verwarde hoofd speelt. Ongelukken en moord en doodslag. En ook het zand nodigt uit. Samen met Sam was hij aan het werk in het zand. Ik hoorde ze niet. Zag alleen ijverige mannen met scheppen en harken en hamers. Het resultaat was twijfelachtig. Samen hadden ze een graf gemaakt. De afmetingen maakten dat je er niet omheen kon kijken. Aan het hoofdeind een stevig getimmerd kruis en aan het voeteneind een vlag van een stok en gordijnstof. Het leek wel iets met militaire eer. 
Het was Pablo's idee. Sam heeft geen idee van graven of begrafenissen. Heeft er nog nooit een mee hoeven te maken. Bij Pablo weet ik het niet. 
Op mijn verzoek hebben ze het de volgende dag veranderd. In een loopgraaf. Weer niet mijn idee. Maar leuk!! Stond ik om half 8 te roepen en schreeuwen en was het helemaal stil. Het duurde even voor ik door had dat onder die planken en stokken in het zand ook twee jongetjes lagen. Jongetjes met grijnzen van oor tot oor, met nagels zwart van de viezigheid en met haren die na 5 minuten soppen en spoelen zanderig bleven. Maar die binnen vijf minuten sliepen tot de volgende morgen.

Daniel heeft een eigen zandbakje. Met keurig speelzand uit de winkel. Toch trekt dat andere zand heel hard. Vooral als er kinderen in spelen. 's Morgens staat hij te stampvoeten voor de deur met zijn laarsjes en jas. Hij moet naar buiten. 's Avonds na het bad wil hij nog steeds. 

En ik ben ook in de ban van het zand. De net gedweilde vloer houdt het een paar uur. Dan komen ze uit school en verzandt alles weer. Onze vloer is te donker. Alle hondenpootjes en kindervoetjes stempelen m'n werk. 
De zandberg bepaalt zelfs m'n ritme. Eerst strijken! Anders moet ik nog een keer de stofzuiger pakken voor alle zandstraaltjes uit broekzakken. Het zit overal. In het bad, in de douchebak, in de bedden en op de slaapkamers. 

Maar wat een genot zo'n zandhoop. Dat terras hoeft niet af. Of we moeten elk jaar zo'n berg laten aanrukken.

maandag 27 maart 2017

eerste keer

Het duurde even voor er weer tijd en zin was om achter de computer te overdenken. Ideeën genoeg. Alleen door ze steeds ergens in je achterhoofd te bewaren en de hele dag door verder te schuiven, verdwijnen ze vanzelf. Of bedenk ik half in slaap dat het er weer niet van kwam. 

Misschien is de belangrijkste reden het slaapritme van Daniel. Hij slaapt sinds een week of zes niet meer twee keer. Dat maakt dat ik in die ene slaaptijd wel heel hard door het huis moet rennen. Buiten zijn slaap houdt hij me lekker bezig en laat me op een andere manier mijn eigen huis bekijken. Het is vooral leuk en voor de zoveelste keer een prachtige ervaring om te zien hoe zijn wereld zich vorm geeft in woorden en beelden. 

Verder waren er een aantal eerste keren. En eerste keren en pleegkinderen dat is meestal een reusachtige berg beklimmen. Bij de klim mag ik sleuren en trekken en duwen en bij de overwinning moet ik zo snel mogelijk mezelf zo klein mogelijk maken. 

Sam heeft voor de eerste keer een bril. De schooldokter verwees, de oogarts druppelde en bekeek het bijna twee uur met nog iemand die er veel verstand van had. Sam vond het wel best. Liep gedruppeld en wel het hele ziekenhuisterrein af, eiste twee ijsjes op en gaf me toen een hand om vervolgens de hele dag halfblind rond te schuifelen.
De volgende dag hielp een leuke opticien Sam. Hij paste alle monturen en vond het erg interessant. Ik hield m'n mond want kwam er snel achter dat Sam niet heel veel geloof heeft in mijn oordeel. Alle brillen die ik als 'leuk' noemde, gingen direct terug in de kast.  
Hij koos een blauwe. Bij het teruglopen naar de auto vertelde hij dat hij dat gekke ding echt niet naar school ging opdoen. Hij liep dan te veel voor spot. Ik zei maar niets. De oogarts had me verzekerd dat als hij eenmaal die bril had, hij nooit van zijn leven meer zonder zou willen. 

Na een week heeft hij de bril. We lopen de winkel uit. Hij blijft buiten staan en kijkt me indringend aan. Dus zó zie jij eruit! concludeert hij. Ik had de neiging te vragen of het meeviel, maar was te bang dat het hele brillenverhaal dan op de stoep van de opticien zou eindigen. 
Normaal praat hij druk in de auto en draait aan de radio. Nu zei hij niets en keek hij uit het raam met zijn neus ertegen. Ik zie vogels vliegen! weet hij opgetogen te melden. En een mannetje daar op het land! 's Avonds ligt hij in bad met zijn bril op. En nu na een paar weken staat die bril elke dag op zijn neus zonder enige aandrang van ons. 
Het is even wennen, zo'n ander snuitje. Maar ook even slikken dat onze stuntman zijn slidings en salto's en slippartijtjes in een mistige wereld uitvoerde. Want hij moet echt heel slecht hebben gezien...

Een andere eerste keer is voor Sam zijn zwemdiploma. Hij heeft in rap tempo een zwemcursus gedaan op een speciale zwemschool in heerlijk warm water. Dan mag hij afzwemmen. Dat is drie keer oefenen in het echte koude en vooral grote zwembad en dan je diploma. Hoewel hij heel trots is dat hij als eerste van zijn groepje mag, is hij ontzettend zenuwachtig. Zijn navel doet zeer. Dat betekent bij Sam stress. Hij kan bijna niet lopen omdat hij het zo spannend vindt, zegt hij. Dat zie ik. In het zwembad moet hij samen met een stuk of vijftien kinderen die hij niet kent en elastische Sam verandert in een stijve hark met strakke benen en een raar mondje. Hij heeft het alleen maar koud. Tot 's avonds in bed toe. En de dag erna is hij er ziek van. Zijn astma lijkt dat koude water niet te verdragen.
Na vier zaterdagen heeft hij zijn diploma binnen. Hij is apetrots en uitgelaten. 
Volgende week gaan we weer. Nu met Pablo die voor A gaat en daarna Sam voor zijn B. Het is bijna een dagvullend programma zo'n dubbele zwemles deze weken. 

Pablo heeft de afgelopen weken voor het eerst therapie gekregen. Intensieve therapie waarbij we elke week twee morgens zoet zijn. Dat hakt er in. Voor zover ik een schema heb, is dat in de war. En dus loop ik maandag en dinsdag met m'n stofzuiger achter alle feiten aan en voelt de dag veel te kort. Maar het helpt wel die therapie. En dat gaat even voor alles. Want de Pablo van het afgelopen half jaar, die kunnen we hier niet groot krijgen. En dat is toch wel de bedoeling. 

Yan heeft voor de eerste keer een vakantiebaantje. Hij heeft me flink onder druk gezet om zo snel mogelijk dat voor hem te regelen. Ik heb het gedaan. Hij mocht komen werken, maar na vier zaterdagen blijkt het toch erg veel voor Yan. En dat is natuurlijk mijn schuld. Hoe de schuld ligt of gaat, is me totaal niet duidelijk. Maar lastig is het wel, want een Yan die aan zijn taks zit, is net een bromvlieg om je hoofd. 
Hij heeft zelf de keuze gemaakt voor dit baantje. Hij kan het makkelijk aan. Hij doet het er goed. Maar hij is de regie even kwijt en die moet eerst terug. Anders is er paniek. We weten het iets meer behapbaar te maken. Stoppen mag niet direct. Hij zal het moeten voelen dat het zijn eigen keus is. Begrip willen we wel tonen. En energie dat het kost!!!

En zelfs Naomi doet mee aan de eerste keren. Zij gaat volgend jaar voor het eerst naar het Voortgezet onderwijs. Ze gaat naar dezelfde vestiging als Yan. Zij doet het op geheel eigen wijze. Dus gewoon heel relaxed en stap voor stap. Yan jut haar op over bussen die wegrijden of doorrijden. Over irritante medeleerlingen en huiswerk en weet zij veel. En dat hoeft ze ook niet te weten. Zij weet wat ze gaat doen. Ze weet dat ze het kan. Ze weet ook dat als ze het niet zou kunnen, het ook niet geeft. Dan kijken we wat wel kan. Yan weet die dingen ook allemaal met zijn verstand, maar hij durft het niet te geloven. Zij kan dat wel en heeft dus een heel wat makkelijker leven. 

En zo rollen we de eerste maanden van het jaar door. Het gaat eigenlijk gewoon goed. Alleen zouden de dagen net een uurtje langer mogen zijn. Vooral de tijd tussen alle kinderen in bed en zelf je ogen nog even openhouden. 
Gelukkig begint de zomer. De eerste keer na het eten nog buiten spelen. De eerste keer buiten koffie drinken. De eerste keer je jas uit en voor Daniel voor de eerste keer in de zandbak. Heerlijk!!


dinsdag 14 februari 2017

kwaliteiten

Naomi is een makkelijk en gezellig kind. Is iets niet naar haar zin, dan zegt ze dat luid en duidelijk. Meestal is alles prima en hoor je haar niet.
Vraag ik haar iets voor me te doen, dan gebeurt dat zuchtend en steunend. Belachelijk dat ik het niet zelf doe en tsjongejonge hoe durf ik het te vragen.
Regelmatig probeer ik haar naastenliefde wat op te peppen en haar het nut van wie-goed-doet-goed-ontmoet bij te brengen. 

We hebben al bedacht dat dit geen figuur is voor de zorg. Zij zal de winkel wel ingaan. Lekker opgedoft achter de kassa zitten of iets dergelijks. Zelf riep ze lang dat ze bij de Action achter de kassa ging. Toppunt van heerlijkheid om alle nieuwe hebbedingetjes en nagellakjes en poedertjes als eerste zien binnenkomen.
Inmiddels is de Action ingeruild voor een hoger doel. Ze wil in een kledingwinkel of kapper of ??

Vorig weekend logeerde hier een vriendinnetje van school. Moeder zat lastig en heeft zorgen. Of het meisje 2 nachten mocht komen. Dat mag zeker. Naomi in de wolken. Eindelijk een paar dagen een meisje erbij.
Het meisje kwam en het was gezellig. De meiden vermaakten zich goed. Omdat beiden op het speciaal onderwijs zitten en niet al te hoog timmeren, vinden ze elkaar prima. Naomi was een goede gastvrouw en ze dacht werkelijk overal aan.

Moeder zei in het voorbijgaan iets over eczeem en zalf en kan ze zelf hoor.
Dus bij het naar bed gaan, ging ik eens even kijken. En daar stonden ze. Het vriendinnetje in haar onderbroek met een lichaam wat helemaal rood en kapot was van de eczeem. En Naomi erachter met een grote plastic handschoen en een pot zalf. Daar stond onze nuchtere dame met een stalen gezicht vakkundig zalf te smeren alsof ze nooit anders deed. Naomi die overal vies van is, die een stortvloed van commentaar levert bij het kleinste klusje!
"Ja, zegt ze, ik doe het even hoor. Beetje lastig he op je rug zelf smeren. En ik geef er niets om hoor."

En omdat ik haar nu zo'n negen jaar ken en ze een open boek is, weet ik dat ze dit eigenlijk vreselijk vies vindt en helemaal niet de normaalste zaak van de wereld. Maar voor die vriendin deed ze het toch maar. En de manier waarop ze het deed, maakte me trots. Wat een prachtig mens om dit op deze manier te doen en wat een sterke meid!

Opeens kwam er perspectief op meer. Ik zie haar nu helemaal niet achter die kassa zitten met roodgelakte nageltjes. Ik zie haar in de thuiszorg met van die zelfde handschoenen en met net zo'n stalen snuit de meest vieze karweitjes opknappen. En ondertussen contact blijven houden en de mens blijven zien. Wat een kwaliteiten!!

zaterdag 11 februari 2017

wij ons wij ons

 Siberië
Geef me je jas
van bont van teddyberen.
Sla je arm om me heen
en al je winterkleren.
Zoen me tot ik warm word.
Zoen me tot ik spin.
Trek je eigen huid dan uit,
stop mij eronder in.
Sus me met je hartslag.
Wij ons wij ons wij ons.
Maak van dit veel te grote bed
een heel klein fort van dons. 



Bart Moeyaert
Uit: Verzamel de liefde.
©
Antwerpen, 2003. 


Van de week een stralende Sam bij het ontbijt. Hij komt binnen en deelt plechtig mee: "Jongens, ik heb heeel goed geslapen." En dat had hij zeker. In 'ons bed'. Dan zijn zijn woorden midden in de nacht of hij alsjeblieft alsjeblieft in ons bed mag. Hij klemt zich als een aapje aan me vast en er is geen andere keus dan toegeven. Zodra hij ligt, slaapt hij. Aan twee kanten voeling houdend met handen en voeten. 
In de bieb vond ik dezelfde morgen een boekje over verlies en rouw. Vol gedichten en beschouwingen. Leek me wel interessant. 
Dat is het ook. Maar ook een verrassing, want nog geen twee uur na Sams heerlijk ontwaken vind ik toevallig een prachtig gedicht wat vast niet zo bedoeld is, maar wel helemaal past!

Vannacht was het weer prijs. Om 12 uur een helemaal nat bed en een erg koude Sam. Dan praten we niet eens. Droge kleren en sussen met onze hartslag wij-ons-wij-ons-wij-ons...   

woensdag 8 februari 2017

tsjaa..

Van de week weer eens de tandarts bezocht. We hebben een aardige tandarts. Een gezellige, kindvriendelijke meneer die we al jaren kennen. Hij is helemaal op de hoogte van ons gezin en zelfs van de herkomst van de kinderen. Altijd een belangstellend praatje en serieus geïnteresseerd. 

Van de week kwam ik erachter dat we bij een tandarts op stand zitten. Echt een praktijk voor de gegoede burger. Ik kwam als kind al in deze praktijk. De praktijk is gevestigd in de stad. In een mooi oud pand wat recent gerenoveerd is tot iets prachtigs. 
In de wachtkamer liggen de betere tijdschriften en verantwoord speelgoed voor de kinderen. Er is geen of zeer zachte klassieke muziek en alles ademt sfeer en comfort. 

Ik kwam geregeld bij de weekend- en avonddiensten van andere tandartsen. Die praktijken waren duidelijk minder deftig. Dat maakte me verder niet zoveel uit. Als de tandarts maar aardig is...

Ik ging naar de tandarts omdat Sam gaatjes had. En omdat Pablo studiedag van school had, was hij er ook bij. En dan Daniel natuurlijk.

Toen we met zijn vieren de wachtkamer binnenkwamen, zaten er een stuk of vijf mensen te wachten. Allemaal 70+ en bovenmodaal, schat ik zo. Ik groette vriendelijk, maar kreeg geen reactie. De mensen keken me wel recht aan, maar bepaald niet alsof ze het leuk vonden om ons te zien.
Sam had in de auto al buikpijn van de zenuwen en was beetje druk. Echt niet op volle sterkte, alleen beetje lacherig. Hij ging op het hobbelpaard. Leuk ding overigens. En hinnikte wat van de zenuwen. Pablo ging braaf tijdschrift lezen aan tafel en Daniel bleef ook keurig naast me. 

Hoewel ik dacht dat we aardig door de beugel konden, bleven de wachtende mensen kijken. Ik voelde me erg opgelaten. Ging Sam toesissen dat je bij de tandarts ALLEEN MAAR MAG FLUISTEREN!! 
Sam keek verbaasd. Hij deed zo braaf, voor zijn doen, en ik deed toch boos?? 
Het was doodstil in de wachtkamer. Ik voelde alle ogen steken en elk geluidje leek een donderslag. 

Toen waren we aan de beurt. Na de behandeling liepen we naar buiten. Sam met dikke tranen nog op zijn wangen omdat het zo'n pijn deed. Allemaal heel stil. Er kwam een mevrouw aanlopen. Ik hield de deur voor haar open. Ze deed een stap terug, liet haar ogen over mij, de kinderen en weer over mij glijden en negeerde de opengehouden deur. 
En toen viel het kwartje... 
Het was niet de eerste keer, maar wel de eerste keer dat ik er niet om kan lachen. Want wat zagen de mensen in de wachtkamer en deze dame buiten?? Een vrouw van half de veertig die minimaal drie mannen heeft gehad. En tsjongejonge, die oudste twee jongens schelen amper wat in leeftijd!! En dan dat kleintje nog op zo'n leeftijd. En dan zonder blikken of blozen dat op straat vertonen! 

Tsjaa... Ik kan doen wat ik wil in die wachtkamer, in zo'n situatie, maar het blijft toch foute boel. Wisten ze dat het niet mijn eigen broed is maar pleeg, dan zullen ze vast me prijzen en loven en noem maar op. Maar daar heb ik helemaal niets aan. Als ik met drie prachtige (en op dat moment keurige) kinderen een wachtkamer binnenkom, dan heb ik recht om normaal bekeken te worden. Maar helaas was dat van de week niet de norm. 

Ze zullen ons vaker zien. Ik zal er dan zeker op letten. Want Sam heeft een probleem. Hij heeft kaaskiezen. Wist tot voor kort niet dat dat bestond. Zijn glazuur is onregelmatig en dun en zijn kiezen zijn grote kraters met veel plooien. Dus veel kans op gaatjes. Komt door zijn moeder. Die nam te weinig vitamines tijdens de zwangerschap. Het is maar goed dat zij niet meekomt naar de tandarts. Dan was er nog meer te bekijken..

woensdag 1 februari 2017

ons kuikentje

In ons drukke, chaotische gezin is er een rustpunt en dat is ons kuikentje.
Hoewel ik in gedachten al honderd keer afscheid van hem heb genomen, is hij er nog. En hoewel ik me net zoveel keer heb voorgehouden mezelf niet te vast te binden, ben ik helemaal verliefd op m'n handenbindertje en prijs ik mezelf de hele dag door gelukkig met dit stralende zonnetje.

Ik durf niet te lang vooruit te denken. Hoe het er nu uitziet, zal hij lang blijven. We leven bij de dag. Niet eerder was dat zo sterk bij een kind. Het maakt niet uit. We zien het wel. Een ding hebben we ondertussen wel geleerd en dat is dat we niets vooruit kunnen weten.

Ons kuikentje is de blankste en blondste van allemaal. De enige met helderblauwe oogjes en blonde haartjes. Verder is hij hetzelfde als de anderen. Hij roept net zo hard en kan net zo ondeugend zijn. 
Hij dribbelt de hele dag door het huis. Is ontzettend boos en verontwaardigd als er deuren dichtgaan. De andere kinderen zuchten dan heel diep en laten hem toch weer meedoen. 
Als ik hem even niet zie, zit hij op schoot achter de WI. Vooral Naomi kan hem niet weerstaan. Ze speelt haar spelletje en hij verstoort het net zo hard. 

Ga ik eten koken, dan is hij er als de kippen bij. Hij moet in de pan kijken en liefst roeren. En niet een keer, maar elke paar minuten... Hij gooit de aardappels door de keuken, terwijl ik schil. Hij ruimt de vaatwasser uit op zijn manier en ik red alle breekbare zaken en verbaas me over zijn wijsheid. Nog geen anderhalf maar precies weten wat in welk kastje moet! 
Gaan de pannen op tafel, dan rent hij rond en roept áite-áite. Net zolang tot iedereen zit. Hij trekt er een aan zijn benen zodat die hem in zijn stoel helpt. Tijdens de maaltijd heeft iedereen het hoogste woord, behalve hij. Hij zit met een verheerlijkt gezicht en een lepel, vork en handje zijn bordje leeg te maken. Hij lust alles, zolang hij het zelf mag doen. En dat laten we zo. 
Is hij klaar, dan komen de praatjes en kijk je naar hem, dan komt er een stralende lach. 

Die lach is er altijd. Als ik hem uit bed haal, als ik naar hem kijk, als ik met hem in de winkel loop, als we op de fiets zitten. Huilen doet hij nooit. Hooguit eens mopperen als iets hem niet zint. Dat maakt het allemaal zo makkelijk. 
Hij houdt van muziek. Die moet aan en hij gaat dansen. Het liefst moeten we dat allemaal doen. Hij houdt ook van iedereen. Als alle kinderen thuis zijn, dan is hij in zijn element. En is iedereen weg, dan probeert hij met de hond wat te doen. 
Ondertussen kletst hij de hele dag met aandoenlijk schel stemmetje in een onverstaanbaar taaltje. Met veel nadruk en uithalen en hele serieuze gezichten. Ik praat terug met nog meer mimiek en gebaren en hij doet het natuurlijk na. 

Hij houdt van ons allemaal met heel zijn enthousiaste peuterlijfje. Dat zie ik terug aan zijn handjes op de foto's.  Hij houdt altijd iemand vast. Dat handje van hem ligt dan op iemands arm of been of rug of maakt niet uit. Hij maakt verbinding met dat handje en met zijn ogen, 




Dragen hoeft niet meer. Hij kan zelf lopen en zelf trappen klimmen. Alleen als hij moe is, mag ik hem dragen en legt hij een warm bolletje in m'n nek. Als hij niet moe is, wil hij stoeien en me van de bank af duwen. Hij kan schaterend lachen als dat lukt en sjouwt en sjort tot ik er weer af val. 

Het huishouden lijdt onder de kleine man. En ik ben aan handen en voeten gebonden, want hij is wel weer eenkennig aan het worden. Alles mag en kan zolang ik in de buurt ben. En ik ben altijd in de buurt, met alle liefde en plezier. Want in mijn achterhoofd weet ik echt wel dat dit prachtige kind een groot kado is. En dat het niet heel waarschijnlijk is dat er nog een herkansing is als het om genieten van peutertjes gaat... 
En wat is het genieten om hem rond te zien hobbelen op die prachtige beentjes en te zien hoe hij de wereld ontdekt. 
Ondertussen gaan leeftijdgenoten zonder de kinderen op vakantie of kunnen zelfs al over kleinkinderen praten. Daar genieten ze deeltijd van. Dat begrijp ik, maar ik kan er voltijd geen genoeg van krijgen.